Waarom vriendelijkheid goed voor je is.

Houd moed en heb lief?

Bij mijn nichtje hangt een schilderij aan de muur. Toen ik het de eerste keer zag namen ongeremd, mijn gedachten, een sprongetje. “Mooi…anders…grappig … een stelletje malloten met een kroontje op hun hoofd “dacht ik. En ik zeg “Wat een mooi kunstwerk. Wat stelt het voor?” (Ik zeg niet altijd wat ik denk). De schilderes bedoelde ermee dat we “allemaal koningskinderen zijn “ zei mijn nichtje. In één keer was ik om. Wat een heerlijk mensbeeld! Ja, zo is ’t. Maar ook. Ik een koningskind? Ehmmm… oké …Plotseling zag ik mezelf daarmee gespiegeld. Zie ik mezelf zo? En hoe denk ik over anderen? Het eerste wat ik zag waren malloten…ben ik ook een malloot? Of een koningskind?

 

Zijn wij koningskinderen? Of hoe denk je als mens?(leestijd 4 minuten.)

We spiegelen ons aan de wereld om ons heen. En reageren daarop. Op dit moment hebben we last van het sociaal wantrouwen en polarisatie. Hebben we nog vertrouwen in onze medemens? Terwijl vertrouwen leidt tot zelfvertrouwen, een belangrijke basisbehoefte van iedereen. Of krijgen we een: “Wie-is-de mol – samenleving”? En vrezen we dat de ander wel eens de mol zou kunnen zijn? Laatst betrapte ik mezelf op dit denken. Ik was in de coronatijd op bezoek in een verzorgingstehuis. En ik deed de toen “gewone” handelingen. Bij binnenkomst mondkapje op, inschrijven, handen desinfecteren. 1,5 meter afstand houden. Een gastvrouw schonk koffie voor de bewoners. Op een bepaald moment kwam ze achter haar toko vandaan. Ze ging even praten met een bewoner. Maar… ze stond wat te dichtbij…Ik ging gelijk in de veroordelende modus. Ik wilde niet zien dat ze de bewoner vriendelijke aandacht gaf. Nee, de 1,5 meter was een meter! Dus is ze een “mol” die de gezondheid van haarzelf en anderen mensen in gevaar brengt! Een mens is een “mol” totdat het tegendeel bewezen is? Ik schrok van mezelf. Word je niet besmet door het virus dan wel door dit denken, dat je langzamerhand overneemt.

In het boek “De meeste mensen deugen” toont (wat mij betreft) Rutger Bregman aan dat de meeste mensen deugen. Hoe logisch. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens.” De ene mens is een wolf voor de ander”, schreef de filosoof Hobbes al zo’n 300 jaar terug. Dit “ieder voor zich denken” is sterk, maar een misvatting. Dat de mens verdorven is, is geen voortschrijdend inzicht maar voortschrijdend brainwashing.

Bregman toont veel negatieve vooroordelen aan. Zo haalt hij een voorbeeld aan van een camerabeelden onderzoek. Daaruit blijkt dat de meeste mensen proberen anderen te helpen als ze in nood zijn. Terwijl dit niet past bij de doorsnee mening die we daarover hebben. We gedragen ons zo nu en dan als malloten maar vriendelijkheid en goedheid is iets waarmee we geboren worden. Miljoenen jaren overlevingskunst hebben ervoor gezorgd dat vriendelijkheid en empathie in onze genen zit. Juist de vriendelijke mens overleeft omdat we daardoor goed kunnen samenwerken en communiceren en ons inleven in anderen. We zijn veel zachter, jeugdiger en vrouwelijker geworden. Dat kun je ook zien in de ontwikkeling van ons gezicht. We hebben een veel vriendelijker gezicht gekregen.

“Wat wil jij worden als je groot bent?’ vroeg de mol. ‘Lief,’ zei de jongen.” (uit : De jongen, de mol, de vos en het paard van Charlie Mackesy)

Wat we denken en voelen heeft invloed op ons welzijn. Als we ’s nachts piekeren over …ik weet niet wat, dan levert dat een verhoogde hartslag op. We slapen slechter en dat levert ook meer vermoeidheid en stress op. Dat “lief“ zijn voor onszelf en anderen kunnen we wel goed gebruiken. En het zit al in ons mens-zijn, volgens Rutger Bregman. Zo is vriendelijkheid koesteren en onderhouden belangrijk voor je eigen groei en zelfvertrouwen.

Vriendelijkheid in woorden schept vertrouwen,
vriendelijkheid in denken schept diepzinnigheid,
vriendelijkheid in geven schept liefde. (Laotse.)

Vriendelijk gedrag naar anderen begint met vriendelijkheid voor jezelf. Als je je bewust daarvan wordt, kun je je emoties (h)erkennen als angst en boosheid. En zo speelruimte maken voor je eigen pijn en kwetsbaarheid. Om vanuit die vriendelijkheid voor jezelf, meer fut, kracht en ontspanning in je leven te brengen.

 

Hoe kun je de balans naar vriendelijkheid vergroten?

Wat lijkt jou de grootste tijdverspilling? ‘Jezelf met andere vergelijken’, zegt de mol.

(Uit:De jongen, de mol, de vos en het paard van Charlie Mackesy)

Over zelfvertrouwen en jezelf vergelijken.

Zelfvertrouwen is lekker! Alleen… Belangrijk hoe je dat hebt gekregen. Als je het krijgt door jezelf te vergelijken met anderen, schiet je er niets mee op. Steek je goed bij een ander af, heb je succes en veel likes op facebook, dan kun je doorschieten in zelfoverschatting. Valt het tegen, dan valt ook je zelfbeeld in duigen. Zo wordt je zelfvertrouwen, onderworpen aan de wetten van de vergelijking, Vriendelijkheid betekent jezelf niet afvallen of veroordelen, maar in moeilijke tijden jezelf behandelen zoals je een goede vriend zou ondersteunen.

…Een vriend of vriendin plagen we een beetje met iets wat niet goed gegaan is. Dan reageren we met mildheid en humor. Maar naar onszelf toe? Zien we onszelf als vriend? En kunnen we met mildheid, glimlachen om onze mislukkingen? En zien we dat als falen? Of is dit een vergelijking die niet opgaat?

En tenslotte …we zijn allemaal koningskinderen!

Vriendelijkheid of compassie is niet los te zien van het mens-zijn. We worden niet gedreven door eigenbelang (Oké, behalve bij malloten. Ze bestaan echt.) maar we zijn op anderen gericht. Het is jij- die mij ik maakt. We zijn koningskinderen. En we zitten samen op het schip. Dat is onze diepste gedeelde menselijkheid. Dat je van openheid, vriendelijkheid en mededogen beter wordt dan van hebzucht en hardheid is geen nieuws! En dus is dat het probleem niet.

Het probleem is dat ik het gevoel heb dat hierin mijn hart en hoofd zich splitsen. Mijn hoofd zegt dat het slecht gaat. Dat het onvoorstelbaar en onmogelijk is. Ik vind het lastig hoop te houden. Wie ben ik? Ook vaak een malloot. Ik ben niet altijd even vriendelijk en aandachtig.
Iedereen zien als “een koningskind” is een niet reëel mensbeeld. Tsja… dat heb ik ook. Ik ben veel antwoorden schuldig. Als ik voor de t.v. zit en er passeert iets “gewelddadigs”, dan reageer ik met afgrijzen maar regelmatig fluister ik zacht…”maar de meeste mensen deugen”. Mensen zien als “een vriendelijk, koningskind“of niet wordt mede bepaald door culturele opvattingen. Als we dit als onmogelijk beschouwen weerhoudt dit ons van groei. En houdt het ons gevangen. Ons wantrouwen in “het systeem” is wantrouwen in onze menselijkheid. En dat gaat ten koste van ons hart.

En toch…onverwoestbaar groeit het onkruid van de vriendelijkheid door de rotsen.

 

Het goede nieuws is dat we het kunnen rechtzetten in ons eigen hart en geest. Door vriendelijk te zijn naar jezelf, en naar de mensen om wie je geeft. Door je open te stellen voor de wereld om je heen. En door simpele waardevolle dingen te doen. Een kaartje of appje sturen naar je zieke buurvrouw. Een kaarsje te branden. Of (als ze dar ook wil) er een kopje koffie te gaan drinken. Een kaartje….? Zo simpel? Yesss! Dat het voor ons gevoel allemaal niet geweldig genoeg is, maakt het een probleem. Toch zijn deze stappen de oplossing.

“Alles van waarde is weerloos, wordt van aanraakbaarheid rijk”

Dit citaat van Lucebert schreef hij in het gedicht ‘De zeer oude zingt’. De rijkdom van de aanraakbaarheid, missen we zo in deze tijd. Het gedicht verwijst ook naar wat klein en kwetsbaar is, en hoe dit het meest waardevolle is wat er bestaat. Het vermogen je te laten raken door mensen en ontvankelijk je hart open te stellen zijn feitelijk de sterkste. Ik wens je vriendelijkheid, geluk en gezondheid. Houd moed & Heb lief.